لاله واژگون گیاهی از خانواده Liliaceae به ارتفاع 60 سانتی متر تا 1/2 متر که در شغال دره نمین و عنبران در استان اردبیل می روید. زمان گلدهی این گیاهان از اواخر فروردین شروع شده و در اواخر اردیبهشت ماه به پایان می رسد. عمر این گلها کوتاه بوده و تا دو هفته می باشد. بوی گلهای این گیاه زیاد مطلوب نیست و منحصراً به دلیل رنگ و فرم گلها کاربرد دارد.
پیاز این گیاه سمی تر از سایر قسمتها است و با مصرف نادرست و تاثیر مواد موثره آن بر روی قلب ممکن است موجبات مرگ را فراهم آورد. این گل سازگاری زیادی با دامنه های سنگلاخی و صخره ای دارد. تحقیقات زیادی نشان می هد که تکثیرهای سنتی مانند فلس برداری و تقسیم پیاز در لاله واژگون نمی تواند روشی مناسب و کارا برای ازدیاد این گیاه باشد و تکنیک کشت بافت می تواند جهت تکثیر سریع و موثر باشد.
خواص درمانی این گیاه هنوز مورد بررسی کامل قرار نگرفته است، به طوریکه اطلاعات درباره آن منحصر به اظهار نظر محققین زمانهای خیلی قبل است.
از پیاز این گیاه به عنوان محرک دستگاه هضم و نرم کننده استفاده به عمل می آید و برای اینکار نیز 0/05 تا 0/30 گرم آن بکار می رود.
در بعضی کتب علمی برای آن اثر ضد رماتیسم ذکر شده است. پیاز لاله سرنگون نرم کننده ورم های سفت و تحلیل برنده آنهاست.
از دم کرده گل های این گیاه برای تسکین دردهای قاعدگی استفاده می شود.
در طب چین از پیاز گونه های مختلف لاله سرنگون برای انواع ناراحتی های ریه و برای معالجه ورم گلو به کار برده می شود.
از جوشانده پیاز خشک برای تسکین سرفه ، آسم برونشیت و خنازیر استفاده می شود. برای درمان خنازیر 1/0 گرم خورده شود یا روغن ان مالیده می شود.
برای درمان درد کمر و سیاتیک 4 مثقال پیاز لاله سرنگون را پودر کرده و به همراه 4 مثقال گلاب خالص هر روز بر روی موضع بمالید.
برای درمان سوزش پای ناشی از ادرار کودکان ، پیاز آن را درون آتش سوزانده و خاکسترش را بر روی پای کودک می پاشند.
پیاز آن در بیماری های مفصلی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. هر گاه پیاز لاله سرنگون را با دنبه به مقدار مساوی بکوبند و با مقداری آب آنقدر بجوشانند تا آب آن بخار شده و روغن باقی بماند، ضماد این روغن به محل درد در بیماری سیاتیک مفید بوده و در معالجه بیماری مجرب است.
لازم به ذکر است در مصرف گیاهان دارویی بخصوص گیاهن دارویی سمی باید دقت شود و زیر نظر پزشک متخصص مورد استفاده درمانی قرار گیرد. استفاده نادرست از گیاهان دارویی گاهی عوارض جبران ناپذیری در پی دارد.
منبع : کتاب معارف گیاهی (حسین میرحیدر)
مجموعه گیاهان دارویی صنعتی (لاله سرنگون)
